พฤติกรรม |
มนุษย์เป็นสัตว์สังคมที่ต้องอยู่ร่วมกันเป็นกลุ่ม มีกิจกรรมที่ต้องทำร่วมกัน ทั้งโดยตั้งใจและไม่ตั้งใจหลากหลายชนิดในแต่ละวัน เช่น ทานอาหารร่วมกันในครอบครัว พนักงานเข้าประชุมร่วมกัน คนเบียดแย่งกันขึ้นรถไฟฟ้า ไปติดต่องานที่ธนาคาร ตั้งวงก๊งเหล้ากับเพื่อน ๆ ไปเที่ยวเป็นกลุ่มเป็นคณะ ในขณะที่อยู่ร่วมกันก็จะมีปฏิสัมพันธ์กันด้วยการแสดงออกทางร่างกายด้วยกิริยาท่าทางและการพูด ที่แตกต่างกันไปตามอารมณ์และความเคยชินของแต่ละคน การแสดงออกที่แตกต่างกันจะเป็นผลให้เกิดความรู้สึกต่อผู้ที่ได้สัมผัสด้วย 2 ด้าน คือ 1. ความรู้สึกที่พอใจ (ชอบ) หรือ 2. ความรู้สึกที่ไม่พอใจ (ไม่ชอบ) ความรู้สึกที่พอใจจะช่วยให้กิจกรรมที่ทำร่วมกันเป็นไปอย่าง ราบรื่นเรียบร้อย ไม่มีปัญหา แต่ความไม่พอใจ จะก่อให้เกิด อุปสรรค ความวุ่นวายและปัญหา การแสดงออกทางร่างกายด้วยกิริยาท่าทางและการพูดนี้ เรียกว่า “พฤติกรรม” ซึ่งมีความแตกต่างกันไปตามปัจจัยพื้นฐานของแต่ละคน คือ 1. สถาบันครอบครัว 2. สภาพแวดล้อมทางสังคม 3. การศึกษา 4. อารมณ์ 5. สติสมาธิ ปัญญา สังคมได้กำหนดลักษณะของพฤติกรรมที่ยอมรับได้กับรับไม่ได้เป็นกรอบของสังคมเอาไว้แล้ว ในขณะเดียวกันแต่ละคนในสังคมก็ยังมีกรอบความยอมรับได้ของตัวเองต่างหาก ดังนั้นการที่จะให้ตัวเองมีพฤติกรรมที่เป็นผลดีกับตัวเองจึงยากลำบาก สมควรที่จะต้องทำความเข้าใจอย่างถูกต้องกับคำว่า พฤติกรรมให้ดีก่อน เพื่อที่จะได้เลือกกำหนดลักษณะของพฤติกรรมดี ๆ ที่เป็นที่ยอมรับของสังคมไว้เป็นแนวทางในการฝึกฝน สร้างให้เกิดขึ้นในตัวเองตลอดไป เพราะพฤติกรรม “สร้างและเปลี่ยนแปลงได้” ถ้ามีความต้องการและตั้งใจให้ได้มาอยู่ในตัวเองอย่างแท้จริง |
กรุณาใช้อุปกรณ์ในแนวตั้ง
พฤติกรรม
ความหมายของพฤติกรรม
พฤติกรรม |
คือการแสดงออกทางร่างกายด้วยกิริยาท่าทางต่าง ๆ และการพูด เพื่อตอบสนองต่อสิ่งต่าง ๆ ที่ได้รับผ่านประสาทรับสัมผัส เช่น |
แสงฟ้าแลบบนท้องฟ้า เสียงบีบแตรของรถคันหลัง กลิ่นไข่เจียวหมูสับ รสมะนาวที่เปรี้ยวจัด ผิวหนังที่อบอุ่น นุ่มเนียน ประสาทรับสัมผัสของร่างกาย ตา เพื่อ ดู หู เพื่อ ฟัง จมูก เพื่อ ได้กลิ่น ลิ้น เพื่อ รู้รส ผิวสัมผัส เพื่อ รู้ลักษณะ เมื่อประสาทรับสัมผัส รับสัมผัสของสิ่งใดก็ตามเข้ามาแล้ว ก็จะมีการประมวลผลแยกแยะจากความรู้และประสบการณ์ว่า เป็นอะไร สำคัญหรือไม่อย่างไร จากนั้นจิตใจก็จะปรุงแต่งให้เกิดอารมณ์และความรู้สึกต่าง ๆ ต่อสัมผัสนั้น แล้วส่งผลไปสู่การตอบสนองด้วยการแสดงออกทางร่างกาย ด้วยกิริยาท่าทางและการพูด ตามอารมณ์และความรู้สึกที่เกิดขึ้นอยู่นั้นออกมาเป็น “พฤติกรรม” การควบคุมอารมณ์และความรู้สึกต่อสัมผัส อารมณ์และความรู้สึกที่เกิดขึ้นต่อสัมผัสที่เข้ามาเป็นผลที่เกิดขึ้นจากการปรุงแต่งของจิตใจ ที่มีความแตกต่างกันด้วยเหตุปัจจัยดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ดังนั้นถ้าเราสามารถควบคุมจิตใจด้วย สติ สมาธิ ปัญญา ก็ย่อมส่งผลให้ได้พฤติกรรมที่ดีด้วยเช่นเดียวกัน |
พฤติกรรม |
การแสดงออกเพื่อตอบสนองต่อสัมผัสต่าง ๆ ที่ได้รับ |
ขบวนการรับและตอบสนองต่อสัมผัส | ||||
รับสัมผัส | รู้สัมผัส | ปรุงแต่ง อารมณ์ | ตอบสนอง | |
ประสาท รับสัมผัส | ความรู้ ประสบการณ์ | จิต สภาพแวดล้อม | การแสดงออก | |
ตา หู จมูก ลิ้น กาย | ประมวล แยกแยะ | ชอบ ไม่ชอบ
| ทางกาย แววตา สีหน้า กิริยาท่าทาง ทางการพูด คำพูด น้ำเสียง | |
|
|
|
|
|
V
ความรู้สึกของผู้ที่สัมผัสกับการแสดงออก
ชอบ
ไม่ชอบ
พฤติกรรมที่ดี
พฤติกรรมที่ดี
จิต |
สภาวะของจิตจะเป็นตัวควบคุมการแสดงออกของพฤติกรรมทุกด้าน |
สภาวะของจิตที่ดี |
สดชื่น ผ่องใส มีเมตตา มีสติ มีสมาธิ มีปัญญา |
|
|
|
V
การแสดงออกทางร่างกายและการพูดที่ดี | |||
สีหน้า | แววตา | กิริยาท่าทาง | การพูด |
ยิ้มแย้ม แจ่มใส ร่าเริง | แจ่มใส อ่อนโยน เป็นมิตร | สุภาพ เรียบร้อย นุ่มนวล เป็นกันเอง ให้เกียรติ กระตือรือล้น คล่องแคล่วว่องไว | น้ำเสียง อ่อนโยน นุ่มนวล เป็นมิตร คำพูด สุภาพ เป็นกันเอง ให้เกียรติ มีสาระ เข้าใจง่าย มีหางเสียง |
